Nieuwe energiemeters – wat verandert er voor wie?

• 14-05-2020


• Thomas Goodson


• 0 Comments

• Blogposts
  Algemeen
  

De nieuwe energiemeters komen eraan! Na een proefproject in 2016-2019, werd bekend gemaakt dat alle energiemeters vervangen zullen worden door digitale meters vanaf 1 januari 2019. Maar hoe zit dat nu precies en wat mag je als particulier verwachten? Waarom hangt er in uw woning nog geen en wat is het nut ervan?

Wie krijgt een digitale energiemeter en wanneer?

De netbeheerders voor de gas- en elektriciteitsvoorziening zorgen voor de energiemeters. Deze hangen in elke woning. Velen zijn sterk verouderd en dateren vaak van vele jaren geleden. Bovendien zijn er vele nadelen aan deze oude meters. We leven vandaag in een digitaal tijdperk en daarom worden deze vanaf nu vervangen. De grote voordelen van de digitale meters zijn:

• De gebruiker (woningeigenaar of huurder) kan het verbruik van elektriciteit en gas aflezen (als gasmeter geplaatst wordt),
• De netbeheerder kan vanop afstand het verbruik/meterstand aflezen, zonder dat er nog iemand moet langskomen,
• Gratis keuze enkelvoudig of tweevoudig (dag/nacht)-tarief moment van plaatsing nieuwe meter,
• Kosten voor afsluiting en/of opnieuw aansluiten vallen weg en kan steeds op afstand gebeuren,
• Nieuw is de mogelijkheid om toestellen te koppelen aan de gebruikerspoorten, waardoor bepaalde verbruiken beter opgevolgd kunnen worden,
• Het verbruik is raadpleegbaar via het online energieportaal van de netbeheerder.

Niet iedereen krijgt op hetzelfde moment een nieuwe meter. De digitale meters worden ingevoerd in verschillende fases:

Vanaf 1 juli 2019 worden digitale meters voorzien in heel Vlaanderen voor de eerste fase:

• Nieuwe woningen (of nieuwe aanvragen),
• Grondige verbouwingen (met nieuwe aansluiting),
• Woningen met budgetmeter,
• Klanten uit het proefproject 2016-2019 (vervanging van de proefmeter),
• Eigenaars fotovoltaïsche (PV) panelen,
• Vrijwillige aanvragen (kost voor plaatsing en indienststelling)

De plaatsing van de nieuwe meters is enkel kosteloos als de bestaande wordt vervangen op initiatief van de netbeheerder. De andere (bestaande) installaties en meters worden vervangen in de komende jaren. U kan bijvoorbeeld bij Fluvius nagaan wanneer uw meter vervangen zal worden via deze link (indien u bij de doelgroep voor versnelde vervanging behoort):

Meer info: www.fluvius.be/nl/thema/meters-en-meterstanden/digitale-meter/wanneer-krijg-ik-digitale-meters/planningschecker

Wat gebeurt er met de terugdraaiende teller bij eigenaars van zonnepanelen?

De vervanging van alle terugdraaiende tellers (indien er zonnepanelen zijn geplaatst en gekeurd) is voorzien tussen 1 juli 2019 en 31 december 2022. Elke gebruiker zal persoonlijk gecontacteerd worden over de vervanging.

Indien er fotovoltaïsche (PV) panelen voor elektriciteitsopwekking aangesloten zijn, wordt er met bestaande terugdraaiende meter een prosumententarief (bijdrage voor gebruik van het net) aangerekend. Dit compenseert het gebruik van het elektriciteitnet als er teveel productie is.

Vandaag is het net hierdoor op piekmomenten extra belast en oplossingen zijn duur voor de netbeheerders. Daarom is gekozen om bij de installatie van de digitale meter wijzigingen aan te brengen aan dit systeem. Er is voorzien in een overgangsregeling bij vervanging van een terugdraaiende meter door een digitale meter:

Als de PV-installatie geïnstalleerd wordt voor 31/12/2020 geniet u automatisch gedurende 15 jaar van een compensatieregeling, te rekenen vanaf moment van indienstname/keuring van de installatie (bij uitbreiding geldt de datum van de eerste keuring).

De digitale meter draait in dat geval virtueel terug en er wordt een prosumententarief aangerekend (berekend op vermogen van de omvormer). De afname wordt in dat geval eenvoudig verminderd met de geïnjecteerde energie op het net.

U kan vanaf 1 juli 2019 ook vrijwillig kiezen om nu al definitief over te stappen op het nieuwe nettariefsysteem. Daarbij worden de netkosten berekend op basis van de werkelijke afname van het net. Wanneer stroom wordt opgewekt en meteen verbruikt, ook wel “eigenverbruik” genoemd, dan zal de netkost lager liggen in het nieuwe systeem. Het bufferen van de opgewekte energie via thuisbatterijen kan hierin een voordeel bieden (hoewel de kost voor de batterijen vandaag hoger ligt dan het voordeel in de netkost).

Meer info: www.vreg.be/nl/simulator-digitale-meter

De netbeheerders zelf raden aan om bij twijfel een jaar te wachten met overstappen. De reden is omdat afname en injectie seizoensafhankelijk zijn. Op basis van gegevens over een volledig jaar kan u een beter zicht krijgen op het meest voordelige tarief (compensatieregeling of nieuw nettarrief).

Via slimme thermostaten (bij warmtepompen en elektrische opwarming) en via programmeerbare apparaten kan meer verbruik overdag mogelijk zijn, waardoor het nieuwe nettarief mogelijk voordeliger is.

Tip VREG: vanaf 45% (zie B in de onderstaande grafieken) zelfconsumptie is het mogelijk voordelig om de overstap te maken naar het nieuwe netsysteem.

Voorbeeld simulatie (VREG)

Meer info: simulatordigitalemeter.vreg.be

We simuleren een bestaande woning waarbij in 2019 zonnepalen werden geplaatst op het hellend dak. De installatie bestaat uit 2,8 kWp PV-panelen, volledig zuidgeoriënteerd. De simulator van VREG geeft elke eigenaar de mogelijkheid voor een specifieke situatie deze inschatting te maken.

Dit gezin van 3 personen, waarvan de gezinsleden zelden overdag thuis zijn, heeft een verbruik dat ingeschat wordt op:

• Dag: ong. 3000 kWh
• Nacht: ong. 1000 kWh

Resultaat berekend door de simulator: 52% zelfconsumptie (eigenverbruik) en een voordeel van 24€ per jaar bij overstap op het nieuwe tariefsysteem.

Wanneer gedetailleerde verbruiken en opbrengsten kunnen worden opgegeven over een volledig jaar, zullen de resultaten betrouwbaarder zijn.

Wanneer er een thuisbatterij geplaatst wordt, is het mogelijk om de zelfconsumptie te verhogen, het berekende voordeel van een overstap wordt berekend op 130 €/jaar.

Enkele weetjes over de digitale meter

Het is ten allen tijde de elektriciteitsmodule die (via 4G en beveiligd) toegankelijk is voor de netbeheerder, de digitale gasmeter communiceert enkel met de elektriciteitsmeter. Maar er is meer:

In de nieuwe meters zijn gebruikerspoorten voorzien die ter beschikking staan van de gebruiker via een vastgelegde procedure. Gebruikerspoorten worden enkel op aanvraag gebruiker geactiveerd. Na verhuis wordt de poort gedeactiveerd. Een programmeur of ontwikkelaar kan met de technische specificaties (www.fluvius.be/sites/fluvius/files/2019-07/1901-fluvius-technical-specification-user-ports-digital-meter.pdf) aan de slag om sturing van huishoudelijke apparaten en toepassingen om verbruik te beheren (lees info via: maakjemeterslim.be).

De digitale meter is een draadloze installatie. Critici spreken van een (zeer beperkte) straling doordat dit systeem communiceert via 4G (onderzoeksresultaten zijn beschikbaar via deze link: researchportal.be/nl/publicatie/elektrische-veldmetingen-van-een-digitale-elektriciteitsmeter-en-een-digitale-gasmeter). Als u hier zeer gevoelig aan bent of problemen mee heeft, kan er vanaf 1 januari 2023 een bekabelde oplossing aangevraagd worden. Het tarief hiervoor moet nog worden vastgelegd.