Ventilatie verslaggever verplicht vanaf 2016

• 08-03-2016


• Joris Bracke


• 0 Comments

• Blogposts
  EPB
  Ventilatie
  

Ventilatie-verslaggever verplicht vanaf 2016

Vanaf 01/01/2016 moeten bouwheren beter geïnformeerd worden over de ventilatie normen en richtlijnen (= STS ventilatie) en moet de kwaliteit van het geïnstalleerde ventilatiesysteem gerapporteerd worden. Om deze taak uit te voeren moet een ventilatie-verslaggever aangesteld worden.

STS staat voor "Spécifications Techniques / Technische Specificaties" en STS ventilatie is een samenvatting van normen en richtlijnen waaraan een kwalitatief ventilatiesysteem moet voldoen. Binnen de EPB regelgeving zijn er al sinds 2006 ventilatie-eisen (=minimum toevoer- of afvoerdebieten per ruimte) gedefinieerd waar alle bouwprojecten aan moeten voldoen. Veel ventilatie systemen voldoen wel aan deze eisen, maar de kwaliteit van deze installaties laat dikwijls te wensen over. Ze zorgen voor tocht, maken te veel lawaai, ... en daarom zetten bewoners het ventilatiesysteem dikwijls uit en dit zorgt dan voor vocht problemen of een ongezond binnenklimaat. STS ventilatie moet deze problemen oplossen door bouwheren in voorontwerpfase al te informeren over hoe een ventilatiesysteem correct geïnstalleerd moet worden en in kaart te brengen wat de kwaliteit is van de uiteindelijk geïnstalleerde installatie.

Voor welke projecten is STS ventilatie van toepassing?

Alle nieuwbouwprojecten en energetische renovaties (verbouwingen waar minsten 75% van de muur, de vloer en het dak wordt geïsoleerd en waar de verwarmingsketel wordt vervangen) waarvoor de aanvraag voor de bouwvergunning werd ingediend na 01/01/2016 moeten voldoen aan STS ventilatie.

Welke procedure gaat gevolgd moeten worden?

Voordat we ingaan op de procedure die gevolgd moet worden binnen STS ventilatie is het best om nog even aan te geven welke procedure gevolgd moet worden binnen EPB regelgeving:

• Voor de start van de werken stelt een bouwheer een EPB-verslaggever aan.
• De EPB-verslaggever stet voor de start van de werken een startverklaring op. Deze startverklaring is een bewijs dat de plannen voldoen aan alle EPB normen en dat de plannen dus zo mogen uitgevoerd worden.
• Na afronding van de bouwwerkzaamheden doet de EPB-verslaggever een eindcontrole om te controleren of in realiteit ook voldaan wordt aan alle EPB normen. Na deze controle stelt de EPB-verslaggever een EPB certificaat op en dit is een bewijs dat het gebouw zoals het gerealiseerd werd ook aan alle normen voldoet.

De bouwheer zal bij de start van een project naast een EPB-verslaggever ook een ventilatie-verslaggever moeten aanstellen. Deze heeft de volgende taken:

• In voorontwerp fase moet er een ventilatie voorontwerp opgesteld worden. Hierin wordt aangegeven voor welk ventilatiesysteem gekozen wordt en hoe dit geplaatst moet worden. Dit ventilatie voorontwerp wordt doorgegeven aan de EPB-verslaggever en deze heeft dit nodig om een startverklaring in te dienen.
• Na de voorontwerp fase wordt er een rapport opgemaakt met daarin de "ventilatie ontwerp specificaties". Dit rapport omvat de debieten die door het ventilatiesysteem gerealiseerd moeten worden en richtlijnen over plaatsing, energieverbruik, akoestiek, ... De bedoeling van dit rapport is dat het door de bouwheer gebruikt wordt als basis document dat doorgestuurd wordt naar installateurs van ventilatie systemen wanneer men een offerte opvraagt.
• Nadat het ventilatiesysteem is geïnstalleerd doet de ventilatie-verslaggever een controle en wordt er een rapport opgemaakt over de kwaliteit van het geïnstalleerde systeem. Dit rapport wordt doorgegeven aan de EPB-verslaggever en deze heeft dit rapport nodig voordat het EPB certificaat kan opgemaakt worden.

EPB en STS ventilatie zijn dus nauw verbonden aan elkaar. Als men de STS ventilatie procedure niet volgt kan men niet voldoen aan de EPB normen en hier staan strenge boetes op.

Wie zal er optreden als ventilatie-verslaggever?

Dat is op dit moment (= 05/12/2015) nog niet duidelijk. In principe kan iedereen optreden als ventilatie-verslaggever en dit zou dus zowel de architect, EPB-verslaggever als ventilatie installateur kunnen zijn. STS ventilatie is echter een vrij complex en technische materie, dus de kans dat architecten zich hiermee gaan bezig houden is zo goed als onbestaande. Ventilatie installateurs worden pas in een later stadium van de bouw aangesteld, dus zij kunnen dan weer het ventilatie voorontwerp niet opmaken. De kans dat de EPB-verslaggever zal optreden als ventilatie-verslaggever is daardoor vrij groot. Realistisch gezien zijn er twee opties:

• De EPB-verslaggever doet alles, dus zowel het ventilatie voorontwerp als de eindcontrole van het ventilatiesysteem.
• De EPB-verslaggever doet enkel het ventilatie voorontwerp en iemand anders doet de eindcontrole van het ventilatiesysteem. Dit zou dezelfde persoon kunnen zijn die de blowerdoortesten uitvoert, de installateur van het ventilatiesysteem, ...

Wat zal de kost zijn van een ventilatie-verslaggever?

Om een ventilatie verslag te kunnen opmaken moet de ventilatie-verslaggever zelf 75 tot 95 euro moeten betalen aan BCCA vzw. BCCA vzw is de controle organisatie die de ventilatie verslagen verzamelt en controleert of ze voldoende kwalitatief zijn opgesteld. De ventilatie-verslaggever moet heel wat taken uitvoeren (rapporten opstellen, eindcontrole doen, ...), moet meetapparatuur aankopen en is verantwoordelijk voor de correctheid van de rapportering. De uiteindelijk prijs die hiervoor gevraagd wordt, zal moeten worden bepaald door de markt. Wij vermoeden dat de kost voor de bouwheer rond de 300-500 euro zal liggen.

Voor een nieuwbouw project ligt de kost van de EPB verslaggeving rond de 900 euro. Stel dat de EPB-verslaggever zelf optreedt als ventilatie-verslaggever dan zou de totaal kost uitkomen op ongeveer 1200-1400 euro.

Wat als ik geen ventilatiesysteem wil plaatsen?

Dat kan, maar dan moet men voor een nieuwbouwwoning rekening houden met een boete van ongeveer 3000 euro omdat er niet aan de minimum ventilatie-eisen wordt voldaan die binnen de EPB regelgeving gelden. Vanaf 2016 moeten nieuwbouw projecten een E-peil van E50 halen en zonder een goed ventilatiesysteem zal dit E-peil veel hoger zijn en hier voor krijgt men dan ook nog een boete van rond de 1500 euro. Geen ventilatiesysteem plaatsten kost dus ongeveer 4500 euro en voor die prijs kan men dus beter wel het ventilatiesysteem plaatsen.

Moderne nieuwbouw woning worden zeer goed geïsoleerd en luchtdicht gebouwd. In dit soort woningen moet echter ook een toevoer van lucht zijn zodat bewoners kunnen ademen en vochtige lucht moet afgevoerd worden zodat men geen vochtproblemen krijgt. Dit moet op een gecontroleerde manier gebeuren en hiervoor heeft men een ventilatiesysteem nodig. Geen ventilatiesysteem plaatsen is dus geen optie. Mensen zeggen wel dat ze voldoende ramen open zetten, maar in de winter wanneer goede ventilatie het belangrijkste is zet niemand de ramen overdag open. Dit wel doen zou tot ongecontroleerde ventilatie leiden en dit zorgt voor grote energie verliezen.

Wat zijn de problemen met de introductie van STS ventilatie?

STS ventilatie wordt vanaf begin 2016 verplicht, maar op dit moment (05/12/2015) zijn er nog veel onbekende punten over hoe dit in praktijk zal verlopen. Wie treedt op als ventilatie-verslaggever? Wat zal de meerkost echt zijn voor bouwheren en hoe gaan zij hierop reageren? De kost die BCCA vzw vraagt voor het opmaken van een ventilatie verslag is heel hoog en tot op heden levert BCCA vzw slecht werk. Ze zijn veel te laat met het introduceren van de online software die gebruikt moet worden door ventilatie verslaggevers en dit voorspelt niet veel goeds over de kwaliteit van deze software.

Wat als men niet voldoet aan de richtlijnen gesteld in STS ventilatie?

Voor het niet voldoen aan de richtlijnen gesteld in STS ventilatie zijn voorlopig geen boetes vastgelegd. De ventilatie-verslaggever moet de bouwheer voor de start van de werken voldoende informeren en achteraf een verslag maken van de werkelijk geplaatste installatie. BCCA vzw controleert of de ventilatie-verslaggevers hun werk goed doen, maar zij kunnen bouwheren niet beboeten.

Als uit het verslag opgemaakt door de ventilatie-verslaggever blijkt dat de geplaatste installatie niet voldoet aan de in de EPB regelgeving geëiste debieten, dan voldoet men niet aan de EPB normen en daarvoor krijgt men wel boetes die hoog kunnen oplopen. STS ventilatie gaat echter over meer dan alleen debieten. Er zijn ook richtlijnen voor het isoleren van kanalen, akoestiek, plaatsing van kanalen, ... maar dit zijn voorlopig dus eerder richtlijnen en geen eisen.

Geldt STS ventilatie ook voor kantoren?

Nee, voorlopig geldt STS ventilatie enkel voor residentiële gebouwen (woningen, appartementen, studenten huisvesting, ...).

Extra info

• Website opgezet door BCCA vzw met meer informatie over hoe men te werk moet gaan:
  http://www.ikventileerverstandig.be
• Richtlijnen van het WTCB voor meetsystemen die gebruikt kunnen worden voor het meten van ventilatiedebieten:
  http://www.wtcb.be
• Een voorbeeld van een meetsysteem dat mogelijk gebruikt kan worden:
  http://www.euro-index.be
• Document met de visie van het VEA over STS ventilatie: DOWNLOAD
• STS ventilatie richtlijnen opgesteld door de federale overheid: DOWNLOAD